ქშწკგს პროსოპოგრაფია

ფაქტები

რეგისტრირებული ფაქტები48899

1883

ტიპი: ღონისძიება

1883 წლის 20 მარტს გრიგოლ არწრუნის თეატრში გამართულ ლიტერატურული საღამოზე ილია ჭავჭავაძის პოემებიდან „რამდენიმე სურათი ანუ ეპიზოდი ყაჩაღის ცხოვრებიდამ“ და „განდეგილის“ ცოცხალი სურათები წარმოადგინეს.

1883

ტიპი: ღონისძიება

1883 წლის 18 მარტს ქართული დრამატული საზოგადოების მმართველობის სხდომაზე ქართული თეატრის ახალი დასის შედგენა და წარმოდგენების დაგეგმვა ილია ჭავჭავაძეს დაავალეს.

1883

ტიპი: თანამდებობა

1883 წლის 18 მარტს დავით ავალიშვილი ქართული დრამატული საზოგადოების თავმჯდომარედ აირჩიეს.

1883

ტიპი: ღონისძიება

1883 წლის 17 მარტს ზაქარია ჭიჭინაძემ პეტერბურგში მყოფ ნიკო ნიკოლაძეს წერილობით შეატყობინა, რომ სერგეი მესხის ავადმყოფობის გამო „დროება“ შეიძლება ილია ჭავჭავაძეს შეესყიდა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის 16 მარტს გაზეთ „დროების“ სარედაქციო გვერდზე ხელმოუწერლად გამოქვეყნდა ილია ჭავჭავაძის სტატია „დიდი ოჯახი დაგვერღვა“. ტექსტი ილია ჭავჭავაძის სახელით პირველად მწერლის თხზულებათა ოცტომეულში დაიბეჭდა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის 15 მარტს გაზეთ „დროების“ სარედაქციო გვერდზე ილია ჭავჭავაძის სტატია „ავსტრიის ვარამი“ ხელმოუწერლად გამოქვეყნდა. ტექსტი ილია ჭავჭავაძის სახელით პირველად მწერლის თხზულებათა ოცტომეულში დაიბეჭდა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის 15 მარტის გაზეთ „კავკაზში“ დაიბეჭდა ვლადიმერ მიქელაძის კრიტიკული წერილი ქართულ ლიტერატურაზე.

1883

ტიპი: ღონისძიება

1883 წლის 13 მარტს გრიგოლ არწრუნის თეატრში გამართულ საღამოზე კოტე ყიფიანმა, ნინო ორბელიანმა და ნოდარ ჯორჯაძემ წაიკითხეს ეპიზოდები ილია ჭავჭავაძის „განდეგილიდან“ და „კაცია – ადამიანიდან?!“.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის 12 მარტს გაზეთ „დროების“ სარედაქციო გვერდზე ილია ჭავჭავაძის სტატია „წინამძღოლი არა გვყავს“ ხელმოუწერლად გამოქვეყნდა. ტექსტი ილია ჭავჭავაძის სახელით პირველად მწერლის თხზულებათა ოცტომეულში დაიბეჭდა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის 10 მარტს გაზეთ „დროების“ სარედაქციო გვერდზე ილია ჭავჭავაძის სტატია „სამართალი მსწრაფლი და მართალი“ ხელმოუწერლად გამოქვეყნდა. ტექსტი ილია ჭავჭავაძის სახელით პირველად მწერლის თხზულებათა ოცტომეულში დაიბეჭდა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის 6 მარტს გაზეთ „კავკაზში“ დაიბეჭდა იონა მეუნარგიას რეცენზია ილია ჭავჭავაძის პოემა „განდეგილის“ შესახებ.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალში „ივერია“ დაიბეჭდა კინსტანტინე დადიანის პოემა „ყანშაუბეი“ (პოემა ჩერქეზების ცხოვრებიდან), რომელიც დისშვილს, გრიგოლ შარვაშიძეს, მიუძღვნა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N3) დაიბეჭდა რაფიელ ერისთავის ლექსი „გაზაფხულდა“ და მისივე თარგმანი „გაზაფხულის ქუხილი“ (ლექსი თ. ი. ტიუტჩევისა).

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიის“ N3-ში დაიბეჭდა დიმიტრი ბაქრაძის „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“, რომელშიც ავტორი აღნიშნავს, რომ საქართველოს შესახებ ევროპაში დაცულ მასალებს თავი მოუყარეს მარი ბროსემ და აზიურმა საზოგადოებამ.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N 3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე და ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილი დ. ბაქრაძის სტატიის „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ მიხედვით, ევროპაში საქართველოს შესახებ მასალები მოიპოვებოდა „ქართული გარამატიკის წინასიტყვაობაში“ (Elements de la Langue Georgienne; გამოიცა 1837 წელს პარიზში), რომლის ერთი ნაწილის ავტორი იყო ჰაინრიხ იულიუს კლაპროთი, ხოლო მეორესი – მარი ბროსე.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N 3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე და ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილი დ. ბაქრაძის სტატიის „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ მიხედვით, ევროპაში საქართველოს შესახებ მასალები მოიპოვებოდა ბროსეს მიერ შეკრებილ ქართლის ცხოვრების (1201-1755 წწ) მასალებში და ასევე მის მიერ 1838 წელს პეტერბურგის აკადემიაში წარმოთქმულ სიტყვაში(Discours prononce a l assemblee generale de l Academie des science de St-Pet.), როდესაც ის აკადემიის წევრად აირჩიეს.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალში „ივერია“ (N3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე, ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილ სტატიაში „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ დიმიტრი ბაქრაძე წერდა, რომ ევროპაში ქართული ენის შესწავლის აზრი გაუჩნდა ფრანგ ლინგვისტ-ორიენტალისტ ანტუან სენ-მარტინს, რომელიც იკვლევდა სომხურ ენასა და ისტორიას. ის იყო დამფუძნებელი „აზიური საზოგადოებისა“ და „აზიური ჟურნალისა“, რომელშიც იბეჭდებოდა მასალები საქართველოს შესახებ.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალში „ივერია“ (N 3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე და ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილ სტატიაში „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ დ. ბაქრაძე წერდა, რომ „აზიურმა საზოგადოებამ“ (დაფუძნდა პარიზში 1822 წელს, ანტუან სენ-მარტინის მიერ) ქართული ანბანის ჩამოსხმა და ლექსიკონის დაბეჭდვა გადაწყვიტა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N 3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე და ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილ სტატიაში „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ დ. ბაქრაძე წერდა, რომ „აზიურმა საზოგადოებამ“ (დაფუძნდა პარიზში 1822 წელს, ანტუან სენ-მარტინის მიერ) 1808 წელს ჰაინრიხ კლაპროთის მიერ დაბეჭდილი ქართულ-ფრანგული და ფრანგულ-ქართული ლექსიკონი (შედგებოდა 4058 სიტყვისგან) თბილისში გააგზავნა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე, ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილ სტატიაში „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ დ. ბაქრაძე წერდა, რომ 1832 წელს ჰაინრიხ კლაპროთმა ქართული გრამატიკის შედგენა დაიწყო (თავისივე გადმოცემით, ის იტალიელი მისიონერის ხელნაწერით ხელმძღვანელობდა). 1835 წელს მისი გარდაცვალების გამო გრამატიკის ბეჭდვა მარი ბროსეს მიენდო.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N 3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე და ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილ სტატიაში „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ დ. ბაქრაძე წერდა, რომ „აზიურ ჟურნალში“(დაფუძნდა პარიზში 1822 წელს, ანტუან სენ-მარტინის მიერ) 1827-1836 წლებში იბეჭდებოდა სენ-მარტინის, შულცეს, როტიეს, კლაპროთისა და ბროსეს სტატიები ქართული და მეგრული ენების თვისების, ისტორიისა და ქრონოლოგიის შესახებ.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N 3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე და ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილ სტატიაში „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ დ. ბაქრაძე წერდა, რომ მარი ბროსეს ნაშრომში „Elements de la Langue Georgienne" შეტანილი იყო სრული კატალოგი ქართული მანუსკრიპტებისა, რომელიც „აზიურ საზოგადოებას“ (დაფუძნდა პარიზში 1822 წელს, ანტუან სენ-მარტინის მიერ) ეკუთვნოდა.

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N 3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე და ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილ სტატიაში „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ დ. ბაქრაძე წერდა, რომ საფრანგეთის სახელმწიფო ბიბლიოთეკის მანუსკრიპტების რიცხვში აღმოჩნდა ძველისძველი ეტრატზე ნაწერი წიგნი: „სალიტურგიო კონდაკი“ სრული კალენდრით და სვინაქსარი, რომელიც ფისელის (აწყურის მახლობლად) ღვთისმშობლის მონასტრის საკუთრებას შეადგენდა. ეს აღაპები მთლიანად ჩართული იყო მარი ბროსეს 1829 წელს გამოცემულ წიგნში „Chroniqe Georgienne".

1883

ტიპი: ავტორობა

1883 წლის ჟურნალ „ივერიაში“ (N 3; რედაქტორები: ილია ჭავჭავაძე და ივანე მაჩაბელი) დაბეჭდილ სტატიაში „შრომა ევროპიელთ მსწავლულთა, განსაკუთრებით ბროსსესი, ქართულის საისტორიო წყაროების გამოკვლევაში“ დ. ბაქრაძე წერდა: „აზიურმა საზოგადოებისთვის“ (დაფუძნდა პარიზში 1822 წელს) ცნობილი იყო, რომ ვახტანგის „ქართლის ცხოვრება“ ინახებოდა რომში, ვატიკანში.

1883

ტიპი: ღონისძიება

1883 წლის პირველ მარტს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების კრებაზე მიიღეს გადაწყვეტილება ანასტასია თუმანიშვილის მიერ თარგმნილი დანიელ დეფოს „რობინზონ კრუზოს“ დაბეჭდვის შესახებ.