ქშწკგს პროსოპოგრაფია

ფაქტები

რეგისტრირებული ფაქტები47984

1922

ტიპი: ღონისძიება

1922 წლის 23 ნოემბერს დავით გიორგის ძე კარიჭაშვილის თავმჯდომარეობით გამართულ ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების გამგეობის სხდომას ესწრებოდნენ ნინო იოსების ასული ნაკაშიძე, ვარლამ ამირანის ძე ბურჯანაძე, ივანე სპირიდონის ძე ელიაშვილი, იროდიონ თომას ძე სონღულაშვილი, შოთა პლატონის ძე დადიანი და ივანე მიხეილის ძე გომელაური.

1922

ტიპი: ღონისძიება

1922 წლის 28 ივლისს იასონ მერაბის ძე ლორთქიფანიძის თავმჯდომარეობით გამართულ ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მოწვეულ პირთა სხდომაზე გამგეობამ დაადგინა, რომ საზოგადოების მუზეუმი საზოგადოების მფლობელობაში დარჩენილიყო, მაგრამ დროებით მოვლა-სარგებლობის უფლებითა და არსებული მომსახურე პერსონალით უნივერსიტეტს გადასცემოდა. თანამშრომლებს ხელფასს საზოგადოება გადაუხდიდა.

1921

ტიპი: ავტორობა

1921 წლის 27 ივნისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას ამავე საზოგადოების წევრმა თ. კიკვაძემ მიმართა განცხადებით. მისი თქმით 13 მაისის სხდომაზე გამოირკვა, რომ სავსებით შესაძლებელი იყო 13 მაისიდან 20 ივნისამდე რწმუნებულთა არჩევაც და საზოგადო კრების დანიშვნაც. ამით არც წესდება და არც კანონი არ დაირღვეოდა. ხოლო დ. კარიჭაშვილს რომ კრების მოწვევის გადადება უნდოდა, ამას ცხადჰყოფდა მისი აზრებისა და 1920 წლის ქმედებების ობიქტური განხილვა.

1921

ტიპი: ავტორობა

1921 წლის 27 ივნისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას დ. კარიჭაშვილმა განუცხადა, რომ 13 მაისის სხდომაზე მთავრობის მხრიდან საზოგადოების დახურვაზე არავის არ უსაუბრია. თქმული იყო მხოლოდ ის, რომ საბჭოთა მართვა-გამგეობის სისტემა არ სცნობდა კერძო საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს და ყველაფერს სახელმწიფოს უქვემდებარებდა, კონტროლსაც აწესებდა და ხელმძღვანელობასაც თვითონ აწარმოებდა. შესაძლებელი იყო სახელმწიფოს სრულებით შეეცვალა საზოგადოების ორგანიზაცია. კარიჭაშვილის თქმით, პრეზიდიუმს არანაირი შიში არ გააჩნდა სახელმწიფოს წინაშე, ამაზე მეტყველებდა მისი მოქმედება და მთავრობასთან მიწერ-მოწერა, რომელზეც კიკვაძეც საუბრობდა.

1921

ტიპი: ავტორობა

1921 წლის 27 ივნისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას დ. კარიჭაშვილმა მოახსენა თავისი მოსაზრებები საზოგადოების წევრ თ. კიკვაძის განცხადებებთან დაკავშირებით. მისი თქმით, ტყული იყო, რომ რწმუნებულთა კრების მოწვევა თავმჯდომარის წინადადებით გადაიდო. კიკვაძე ითხოვდა კრების 20 ივნისისთვის დანიშვნას. კარიჭაშვილი დაემორჩილა საზოგადოების წესდებას, რომლის მიხედვით, რწმუნებულთა კრება უნდა დანიშნულიყო საზოგადო კრებამდე ერთი თვით ადრე. ვინაიდან რწმუნებულებიც კი არ იყვნენ არჩეულნი, რწმუნებულთა კრების დანიშვნა სრული უაზრობა იქნებოდა. აქ არ იყო ლაპარაკი არანაირ გადადებაზე. კარიჭაშვილის თქმით, ის მოქმედებდა კანონიერად და ამ წესებს არასგზით არ დაარღვევდა.

1921

ტიპი: ავტორობა

1921 წლის 20 მაისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას წევრმა თ. კიკვაძემ მოახსენა, რომ მისთვის მიუღებელი იყო გამგეობის გადაწყვეტილება იპ. ვართაგავას „სიტყვიერების თეორიის“ კერძო პირისთვის, ნიკოლოზ ქუთათელაძისთვის გადაცემის შესახებ. მისი თქმით, გამგეობამ ბოლო ათი ათასი მანეთი მისცა ქუთათელაძეს ამ წიგნის დაწუნებისთვის. შეიძლებოდა წიგნის გადაგზავნა პირდაპირ სასწავლო კომიტეტში, სადაც ის განსახილველად გადაეცემოდა იმავე ქუთათელაძესა და კიდევ სხვა რეცენზენტს. ამით საზოგადოება ათი ათას მანეთს დაზოგავდა.

1921

ტიპი: ავტორობა

1921 წლის 20 მაისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას წევრმა თ. კიკვაძემ მოახსენა, რომ ის არ ეთანხმებოდა 13 მაისის სხდომაზე თავმჯდომარის დ. კარიჭაშვილის წინადადებით მიღებულ დადგენილებას წლიური კრების გადატანის შესახებ. კიკვაძისთვის მიუღებელი იყო აზრი, თითქოს კრების დანიშვნის შემთხვევაში, მთავრობისათვის საზოგადოების არსებობისა და ფუნქციონირების კიდევ ერთხელ შეხსენება, გამოიწვევდა სახელმწიფოს მხრიდან საზოგადოების დახურვას. მისი თქმით, კიდევ დასაშვები იქნებოდა, კარიჭაშვილის შიში ობიქტური ხასიათის რომ ყოფილიყო, მაგრამ თავმჯდომარეს არაერთხელ განუცხადებია, რომ კიკვაძეს კრების დაჩქარებით მოწვევა მის გასაშვებად სურდა. ამიტომ ბოლო ერთი წლის განმავლობაში კარიჭაშვილი მუდამ ცდილობდა ამ საქმის გაჭიანურებას და მიაღწია კიდეც თავის მიზანს. ეს არ იყო პირველი შემთხვევა, როცა ხელმძღვანელი პირადი მიზნით აუქმებდა საზოგადო დაწესებულებას. ამის ნათელი მაგალითი იყო წიგნების გამომცემელი „ქართველთა ამხანაგობის“ ისტორიაც. კიკვაძე დიდი ხანია ამტკიცებდა, რომ იმდროინდელი ხელმძღვანელობის ხელში საზოგადოება ვერ აიცილებდა თავიდან გაკოტრებას. უკვე თითქმის გაკოტრებული საზოგადოების გადარჩენა კიდევ შეიძლებოდა. კიკვაძისთვის გასაგები იყო, რატომ უარყო გამგეობამ იმავე სხდომაზე მისი წინადადება „დედა ენის“ პირველი, მეორე ნაწილებისა და „აკიდოს“ პირველი ნაწილის სასწავლო კომიტეტში წარდგენის შესახებ. ის წინადადება სხვას რომ შეეტანა გამგეობაში, უეჭველ დასტურს მიიღებდა, მაგრამ რადგან კიკვაძე ოპოზიციას წარმოადგენდა, მისი წინადადება უარყოფილ იქნა.

1916

ტიპი: ღონისძიება

1916 წლის 11 მაისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას ცხინვალის განყოფილების გამგეობის მდივანმა, არჩილ დედანაშვილმა გაუგზავნა 1915 წლის შემოსავლის ანგარიში, რომლის მიხედვითაც, განყოფილებას ამ წელს საწევრო გადასახადით 27. 52 მანეთი შეუვიდა, ყულაბებით – 20, სეირნობიდან და საღამოს კონცერტ-წარმოდგენებიდან – 615. 14, სპეციალური შემოწირულობებიდან – 49. 35 მან. სულ ცხინვალის განყოფილების 1915 წლის შემოსავალი 960. 31 მანეთს შეადგენდა.

1920

ტიპი: ღონისძიება

1920 წლის 6 მარტს დავით კარიჭაშვილის თავმჯდომარეობით გამართულ ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების გამგეობის სხდომაზე განიხილეს ზედა ხუნწის წიგნსაცავ-სამკითხველოს დამაარსებელი ჯგუფის გამგეობის თხოვნა წიგნებით ან ფულით დახმარების შესახებ. გამგეობამ მათი თხოვნა არ დააკმაყოფილა.

1914

ტიპი: ავტორობა

1914 წლის 22 მაისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების გამგეობას ცხინვალის განყოფილების მდივანმა არჩილ დედანაშვილმა გაუგზავნა საზოგადოების ცხინვალის განყოფილების 1914 წლის მოქმედების ანგარიში. დოკუმენტის მიხედვით, ცხინვალის განყოფილების გამგეობამ მოქმედება დაიწყო 1914 წლის 22 ნოემბერს. სხდომა ჩატარდა ოთხჯერ, გამგეობას გაურჩევია ოთხი საქმე, სხდომებზე დასწრება ყოველთვის სრული იყო. 1914 წელს ჩატარდა ერთი საზოგადო კრება, კერძოდ 17 ნოემბერს, რომელზეც აირჩიეს გამგეობისა და სარევიზიო კომისიის წევრები. კრების ოქმი კრების თავმჯდომარემ მაშინვე გადაუგზავნა მთავარ გამგეობას. ცხინვალის განყოფილების წევრთა რიცხვი და ვინაობა უკვე ჩართული იყო მთავარი განყოფილების საკვიტანციო წიგნში საწევრო გადასახადთან ერთად. 1914 წლის ანგარიშიდან ირკვევა, რომ ცხინვალის განყოფილების მიზანი იყო ცოტაოდენი ქონების დაგროვება ბიბლიოთეკისა და სკოლის გასახსნელად და ღარიბი მოსწავლეების დასახმარებლად. იმ დროისთვის დაბა ცხინვალში საზოგადოების ცხინვალის განყოფილებას არც სკოლა გააჩნდა და არც ბიბლიოთეკა.

1916

ტიპი: ღონისძიება

1916 წლის 11 მაისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარი გამგეობის მდივან ვარლამ ბურჯანაძეს ცხინვალის განყოფილების გამგეობის მდივანმა, არჩილ დედანაშვილმა სთხოვა, ეცნობებინა მისთვის, რა ზომები მიიღო მთავარმა გამგეობამ ორჯონიკიძის ანდერძის საქმესთან დაკავშირებით. დედანაშვილის თქმით, გადაწყვეტილების მიღება საჩქარო იყო, რადგან სასამართლოში ანდერძის წარსადგენად დადგენილი ორი თვის ვადა იწურებოდა და წლიური ვადის დაკარგვის საფრთხე იყო.

1916

ტიპი: ღონისძიება

1916 წლის 11 მაისს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას ცხინვალის განყოფილების გამგეობის მდივანმა, არჩილ დედანაშვილმა გაუგზავნა 1915 წლის მოქმედების ანგარიში, რომლის მიხედვითაც, ცხინვალის განყოფილების გამგეობამ მუშაობა დაიწყო 1914 წლის 22 ნოემბერს. 1915 წელს 14 სხდომა ჩაატარა და 8 საქმე განიხილა, სხდომებზე ყოველთვის სრული დასწრება იყო. ამ წელს არ ჩატარებულა არც ერთი საზოგადო კრება. 1915 წელს ცხინვალის განყოფილებას სკოლა და ბიბლიოთეკა არ ჰქონდა.

1920

ტიპი: ღონისძიება

1920 წლის 8 მარტს ალექსანდრე ხოფერიამ ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრებს მისწერა, რომ სენაკის გამგეობის წევრები კრედიტის 60 000 მანეთამდე გაზრდას ითხოვდნენ, რათა სამეგრელოს მოსახლეობის დიდი ნაწილის მოთხოვნები დაეკმაყოფილებინათ.

1916

ტიპი: ავტორობა

1916 წლის 10 აგვისტოს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების ცხინვალის განყოფილების გამგეობას გიორგი ზიკოს ძე დედანაშვილმა ამცნო, რომ მთავარი გამგეობისგან მიიღო შემდეგი საბუთები: 1915 წლის 21 აგვისტოს შედგენილი ეკატერინე მალახაზის ასული ორჯონიკიძის ანდერძი, იმავე ანდერძის რუსული თარგმანი, 1916 წლის 20 თებერვლით დათარიღებული ეკატერინე ორჯონიკიძის დაბადებისა და გარდაცვალების მეტრიკული მოწმობა, ვექილ რცხილაძის აზრი ანდერძის უკანონოდ შედგენის შესახებ.

1916

ტიპი: ავტორობა

1916 წლის 26 თებერვალს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას ცხინვალის განყოფილების გამგეობის მდივანმა არჩილ დედანაშვილმა სთხოვა განკარგულების გაცემა ეკატერინე ორჯონიკიძის ანდერძის თბილისის საოლქო სასამართლოში წარდგენის შესახებ.

1916

ტიპი: ღონისძიება

1916 წლის 26 თებერვალს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას ცხინვალის განყოფილების გამგეობის მდივანმა, არჩილ დედანაშვილმა გაუგზავნა ეკატერინე მალხაზის ასულ ორჯონიკიძის ანდერძი, ანდერძის რუსული თარგმანი და მეანდერძის დაბადებისა და გარდაცვალების ცნობა.

1916

ტიპი: ავტორობა

1916 წლის 6 მარტს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარ გამგეობას წევრმა გრიგოლ რცხილაძემ მოახსენა შემდეგი: გამგეობამ მას დაავალა ცხინვალის განყოფილებისგან მიღებული ეკატერინე მალხაზის ასული ორჯონიკიძის ანდერძის საოლქო სასამართლოში წარდგენა. ანდერძის თანახმად, ცხინვალის განყოფილებას ეკუთვნოდა 50 დღიური მამული სოფელ წყნარში სკოლის გასახსნელად. ანდერძი 1915 წლის 21 აგვისტოს ეკატერინე ორჯონიკიძის თხოვნით შეუდგენია დეკანოზ იროდიონ ოქროპირიძეს, რომელსაც ხელი მოუწერია ანდერძზე ორჯონიკიძის მაგივრად. რცხილაძის თქმით, ოქროპირიძე იყო როგორც ანდერძის გადამწერი, ასევე ხელის მომწერიც მეანდერძის მაგივრად. კანონთა კრებულის მეათე ტომის 1048-ე მუხლის მიხედვით, ერთი და იგივე პირს არ ჰქონდა უფლება, ერთდროულად ანდერძის გადამწერიც ყოფილიყო და მოანდერძის მაგივრად ხელის მომწერიც. რცხილაძის აზრით, სწორედ ამ მიზეზით არ დაამტკიცებდა სასამართლო ანდერძს და ანდერძის წარდგენისთვის საჭირო თანხაც ტყუილად დაიხარჯებოდა. ყოველივე ამის გამო რცხილაძე ურჩევდა გამგეობას, სათანადო განმარტების თანხლებით, უკან გაეგზავნა ცხინვალის განყოფილების გამგეობისთვის ანდერძი და მასთან ერთად წარმოდგენილი სხვა დოკუმენტი.

1916

ტიპი: ღონისძიება

1916 წლის 26 თებერვალს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მთავარი გამგეობის მდივან ვარლამ ბურჯანაძეს ცხინვალის განყოფილების გამგეობის მდივანმა, არჩილ დედანაშვილმა შეატყობინა, რომ თებერვალში მან მთავარ განყოფილებას სასამართლოში წარსადგენად ეკატერინე ორჯონიკიძის ანდერძი გაუგზავნა. ანდერძის მიხედვით, ცხინვალის განყოფილებას ორჯონიკიძემ 3 000 მანეთად შეფასებული 45 დღიური მიწა უანდერძა. 20 მარტს ანდერძს ვადა გასდიოდა, ამიტომ დედანაშვილი ბურჯანაძეს სთხოვდა, თუ მთავარ გამგეობას სასამართლოში ანდერძი არ ჰქონდა წარდგენილი, თებერვალშივე წარედგინა.

1914

ტიპი: თანამდებობა

1914 წლის 17 ნოემბერს ქ. შ. წ. კ. გ. საზოგადოების ცხინვალის განყოფილების საზოგადო კრებაზე აირჩიეს დამხმარე კომისიის წევრები: ბიძინა ბაგრატის ძე დავითიშვილი, გრიგოლ რაჟდენის ძე შათირიშვილი, ნიკოლოზ სვიმონის ძე გელაძე და მიხეილ დავითის ძე კობალაძე.

1916

ტიპი: ორგანიზაცია

1916 წლის მონაცემებით, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები იყვნენ: ივანე თევდორეს ძე ფხაკაძე, ვერა ბეჟუკის ასული ფირცხალაიშვილი, ვარლამ იოსების ძე ფურცხვანიძე, ფილიპე მაქსიმეს ძე ფარჯნაძე, სპირიდონ მაქსიმეს ძე ფირცხალავა, დომენტი ფირცხალაშვილი, სოფიო ფალიაშვილი, ყარამან ქვინთელია, ნესტორ გრიგოლის ძე ქორიძე, ნესტორ ქუთათელაძე, ნიკოლოზ დავითის ძე ქართველიშვილი, ვლადიმერ საბას ძე ქაბზიანიძე, რუბენ ქევანაშვილი, ლადიკო გიგოს ძე ქანთარია და მარიამ ნიკოლოზის ასული ქადაგიშვილი. მათ საწევრო სრულად ჰქონდათ გადახდილი.

1916

ტიპი: ორგანიზაცია

1916 წლის მონაცემებით, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები იყვნენ: ვლადიმერ ქიშვარდის ძე სიამაშვილი, დესპინე ალექსის ასული საღარაძე, კონსტანტინე სოლომონის ძე საღარაძე, ამბაკო ივანეს ძე ტორონჯაძე, ზოსიმე ბიჭიას ძე ტყეშელაშვილი, სანდრო ტეტუნაშვილი, ილია ალექსანდრეს ძე ტატიშვილი, ანდრო იპოლიტეს ძე ტატიშვილი, ზაქარია თედეიშვილი, ალექსი ტატოშვილი, დავით ლუარსაბის ძე ტატოძე, ნიკოლოზ ივანეს ძე ტორაძე, ელისაბედ ზაქარიას ასული ტორიკაშვილი, ანდრია ფირცხალავა, სევერიანე პავლეს ძე ფოცხვერია, დიმიტრი გრიგოლის ძე ფანჯარაშვილი და ლადო თევდორეს ძე ფხაკაძე. მათ საწევრო სრულად ჰქონდათ გადახდილი.

პირები
წყარო

1917

ტიპი: ორგანიზაცია

1917 წლის 3 დეკემბერს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების კრებაზე საწევრო გადაიხადეს: ნინო ნიკოლოზის ასულმა ხუციშვილმა, თამარ ალექსანდრეს ასულმა ლეონიძისამ, თამარ კონსტანტინეს ასულმა ჯაფარიძემ, თამარ ალექსანდრეს ასულმა ფალავანდიშვილმა და ვლადიმერ მალაქიას ძე ლოლაძემ.

1917

ტიპი: ორგანიზაცია

1917 წლის 3 დეკემბერს ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების კრებაზე საწევრო გადაიხადეს: ვლადიმერ ფარნაოზის ძე დგებუაძემ, ალექსანდრე ილიას ძე ლოლაძემ, ნინო გამრეკელმა, მელანო ივანეს ასულმა სონღულაშვილმა და თინა გრიგოლის ასულმა ნაცვლიშვილმა.

1916

ტიპი: ორგანიზაცია

1916 წლის მონაცემებით, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები იყვნენ: გიორგი დიმიტრის ძე სარალაშვილი, ნიკო სულხანის ძე სულთანიშვილი, კონსტანტინე ალექსის ძე საღირაშვილი, ისიხო გაბრიელის ძე სამსონია, ვასილ პეტრეს ძე სტვილია, ერმილე დავითის ძე სიხარულიძე, პროკოფი ალექსის ძე სიმონიაშვილი, კონსტანტინე ივანეს ძე სარიშვილი, მიხეილ სამრგულიანი, გიორგი დავითის ძე სადაღაშვილი, ნინო სარქისის ასული სადაღაშვილი, სათენიკა გიორგის ასული სადაღაშვილი და ანდრო გიორგის ძე საბიაშვილი. მათ საწევრო სრულად ჰქონდათ გადახდილი.

1916

ტიპი: ორგანიზაცია

1916 წლის მონაცემებით, ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების წევრები იყვნენ: არჩილ ნესტორის ძე რურუა, მართა ალექსის ასული რამიშვილი, ნოე იოსების ძე რამიშვილი, ჭიჭიკო რუსაძე, ანა რამიშვილი, არჩილ მიხეილის ძე რამიშვილი, თამარ რატიანი, ივანე პეტრეს ძე რაზმაძე, შაქრო სოლოღაშვილი, გიორგი ივანეს ძე სტვილია, ალექსი პავლეს ძე ცაგარეიშვილი, დავით გიორგის ძე სუხიევი, გერმანე ალექსის ძე სვანიძე, ანა გრიგოლის ასული სულიკოვი და ისიდორე ნიკოლოზის ძე სხირტლაძე. მათ საწევრო სრულად ჰქონდათ გადახდილი.